De 22RH532 was de allereerste MFB box die Philips op de markt bracht. Een elegant, strak boxje met notenhouten fineer en metalen front, waar achter een sfeervol transparant logo een heus gloeilampje brandt in plaats van het latere ledje. Een strakke aluminium rand met opgelegd Philips logo straalt luxe uit zonder overdadige tierlantijnen. De latere MFB boxen zouden allemaal een zwarte kast krijgen met afgeronde hoeken, waardoor ze minder gevoelig zijn voor beschadigingen. De scherpe randjes van de 532 en het kwetsbare notenfineer hebben de tand des tijds helaas niet altijd even goed doorstaan. Daarom heeft deze box nét iets meer aandacht nodig dan zijn opvolgers bij een volledige restauratie. Immers, het oog wil ook wat! Bijna alle 532’s in mijn voorraad zijn wel ergens beschadigd en bekrast. Daarom heb ik deze set oer-MFB’s eens flink onder handen genomen!
De behuizing
Eerst wordt de houten behuizing onder handen genomen. Om beschadigingen aan de aluminium sierlijst te voorkomen, wordt deze verwijderd. De lijst zit met enkele kleine schroefjes vastgeschroefd in het spaanplaat front van de box. Als de schroefjes los zijn gedraaid, kan de lijst zo van de box worden genomen. De boxen worden geschuurd met korrel 60 schuurpapier. Omdat de fineerlaag erg dun is, doe ik dit met de hand. Dit verlaagt het risico om door het fineer heen te schuren. Toch is het opletten geblazen. Bij het schuren merk je dat je eerst door de transparante laklaag heen schuurt en daarna kom je bij de beitslaag. Als de beitslaag van de box is geschuurd, blijft het blanke fineer over. De meeste krassen en beschadigingen bevinden zich in de beitslaag en die ben je dan ook mooi kwijt. Extra diepe krassen kun je nog wat extra schuren, maar niet teveel want het fineer is dun. Als het hout egaal kaal is, schuur ik het met korrel 100 nog een keer op om het oppervlak wat gladder te maken. Daarna wordt de eerste beitslaag aangebracht.
Ik heb gekozen voor Teak tuinbeits van Ceta Bever omdat die kleur me het mooist lijkt. Gebruik wat je wilt, je hebt natuurlijk alle vrijheid. Probeer de beits in een vloeiende beweging op het oppervlak te smeren en verdeel zo goed mogelijk. Beits is een kleurstof en een onregelmatige verdeling geeft al snel lichte en donkere kleurvlekken. Nadat de eerste laag beits is aangebracht, is deze met mooi, zonnig weer bijna direct droog. Ik breng dus meteen een tweede laag aan. Hierdoor wordt de kleur donkerder en het contrast tussen lichte en donkere delen van het hout wordt ook hoger. Bij elke laag die je aanbrengt zal de kleur donkerder worden, dit kun je dus ook naar eigen inzicht doen. Ik ben gestopt na twee lagen omdat het resultaat me prima beviel. Als de beits volledig droog is, zou je tenslotte een transparante lak of vernislaag kunnen aanbrengen. Dit geeft de boxen een mooie glanslaag en beschermt tevens tegen beschadiging. Bij deze boxen heb ik dat niet gedaan.
Nu de boxen liggen te drogen, is de elektronica aan de beurt!
De elektronica
De versterkers van deze boxen verkeren nog in originele staat, er is nooit wat aan gebeurd. Alhoewel, de niet-originele emitterweerstanden van de hoogversterker in één box verraden een reparatieverleden. Dat ziet er verder prima uit, dus daar blijven we mooi vanaf. Wel zijn uiteraard alle elco’s toe aan vervanging. De voedingselco heeft zelfs in zijn broek gepoept, een verschijnsel dat regelmatig voorkomt. De groengele smurrie puilt eruit en laat lelijke vlekken achter op alles dat erbij in de buurt komt. Die moet er écht uit. Alle elco’s worden vervangen door nieuwe BC Vishay axiale elco’s uit de 021 serie. Dit zijn zeer degelijke elco’s die uit dezelfde fabriek komen waar Philips destijds zijn elco’s maakte. Je zou dus kunnen stellen dat de elco’s worden vervangen door hun directe opvolgers. De ontkoppel-elco van de mid-hoog versterker hoeft niet langer in de beugel bij zijn twee broertjes te worden bevestigd. De moderne elco’s zijn zoveel kleiner dat de nieuwe versie gewoon op de printplaat kan worden gemonteerd, daar waar de blauwe en grijze draad worden aangesloten. Deze twee draden worden volledig verwijderd en de elco past perfect op die plek. Bij sommige versies van de 532 zal dit direct naast het relais zijn; eerdere exemplaren hebben de draden links onderaan de print zitten. Ook daar kan de elco probleemloos geplaatst worden. De overige polyestercondensatoren op de printplaat laat ik mooi zitten. Zolang ze geen barsten of scheuren vertonen, zijn ze nog prima van kwaliteit. Vervangen heeft dan geen zin en zal niet bijdragen tot betere weergave of betrouwbaarheid.
Naast de elco’s worden ook de instelpotmeters voor ruststroom en feedback vervangen door nieuwe exemplaren. Ook de Japanse transistoren 2SC1737 en 2SA852 worden vervangen door originele BC548 en BC558 van Fairchild. Deze Japanse transistoren veroorzaken op termijn allerlei vervelende storingen en worden dus preventief vervangen door betrouwbare exemplaren van hoge kwaliteit. Ook de ouderwetse BC148 en BC158 vervang ik, aangezien deze een verhoogd risico hebben om defect te raken. Deze eerste generatie transistoren in plastic behuizing hebben moeite met het kwijtraken van hitte wanneer ze vermogen dissiperen en dat kan een probleempje vormen. Aangezien de boel nu toch uit elkaar ligt, is vervangen een kleine moeite.
Op de ingangsprint vervang ik naast de genoemde elco’s en transistoren ook de beide DIN connectoren en de links/rechts kanaalschakelaar. Deze onderdelen zijn onderhevig aan fysieke belasting door het herhaaldelijk insteken en losmaken van DIN stekkers. De contacten van de schakelaar raken geoxideerd en schoonmaken is vaak geen effectieve oplossing.
Afregelen en afronden
Tenslotte wordt de box weer in elkaar gezet. De 532 is qua constructie niet de allerbeste box omdat er gekozen is om ook het front van spaanplaat te maken. De woofer is gemonteerd met behulp van inslagmoeren en M3 boutjes maar de tweeter en middentoner zijn met zelftappers in het hout geschroefd. Die verbinding is niet optimaal en veel schroeven draaien door in het vezelige materiaal wanneer je ze iets vaster wilt zetten. Dit geeft ook veel gelegenheid voor luchtlekkage en dat heeft weer slechte invloed op de weergave. Een MFB box die lek is, zal rond de MFB correctiefrequentie (125 Hz in dit geval) een behoorlijke bult in weergave geven. Het is dus van belang dat de box goed luchtdicht wordt gemaakt. Ik gebruik daar isolatieband van gesloten cellenrubber voor. Dit zelfklevende, zeer flexibele materiaal kan perfect rond worden geleid en onder een luidsprekerrand worden gebruikt om deze luchtdicht te maken. Ook onder de aluminium lijst breng ik een rand van dit isolatieband aan. De schroefgaatjes voor de bevestigingsschroeven van de rand lopen door tot in de akoestische ruimte van de box en veroorzaken ook veel luchtlekkage. Als de box helemaal luchtdicht is, kan deze worden afgeregeld. Hoe dat moet, is elders op de website uitgebreid beschreven. De afregelprocedure voor de 532 en 544 is identiek.
Na al dat harde werk is het eindresultaat de moeite waard; deze set 22RH532 verkeert weer in nieuwstaat!
Potjandorie dat is vakwerk! Erg mooi gedaan. Complimenten.
Knap en interessant repatieverslag met erg nuttige hints voor de doe-het-zelver, zeker voor herhaling vatbaar.
Mooi vakwerk Thomas.
Heb zelf de MFB 544 boxen en die zijn zwart. Vind zelf die houten kast mooier maar het gaat tenslotte in de eerste plaats om het geluid en dat is na al die jaren nog steeds super.
Hoi Thomas, een mooi en leuk verhaal. Ik heb echter een vraag.
Schuur je de boxen tussen de laklagen door ?
(Is dit eigenlijk de plaats voor een vraag of moet ik een topic zoeken/starten ?)