Ik repareer bijna niks. Dat klinkt een beetje gek, maar het is wel zo. Het komt zelden voor dat ik alleen een los contact of krakende potmeter verhelp. In bijna alle gevallen betreft het apparatuur die in de pakweg veertig jaar dat het operationeel is weinig of geen onderhoud heeft gezien. Misschien is er ooit een lampje of zekering vervangen, maar dat is het dan ook. Vergelijk je die staat van dienst met een auto, dan wordt het bijna een onmogelijk verhaal. Geen enkele auto kan langer dan een paar jaar zonder onderhoud en vertoont dan geen kleine of grote mankementen. Ondenkbaar. Dus waarom zou het met audio apparatuur anders zijn? Daarom ga ik liever voor het grove geschut!
Meer dan 95 procent van de problemen die ik oplos worden veroorzaakt door slijtage. Slijtage door gebruik, door warmte of simpelweg door tijd. Slijtage door gebruik manifesteert zich als eerste in mechanische problemen. Losse connectoren of krakende knoppen. Slijtage door warmte en tijd veroorzaken de meeste elektronische problemen, zoals losse soldeerverbindingen op de printplaat of elco’s die op een warme plek staan en hun capaciteit verliezen. Maar ook andere onderdelen kunnen onder invloed van tijd defect raken. Denk bijvoorbeeld aan germaniumtransistoren die door inwendige kristalvorming stuk kunnen gaan, of de inmiddels beruchte “zwartpoot transistoren” die geleidende haartjes op de pootjes krijgen waardoor vreemde kruipstromen en andere storingen kunnen optreden. Allemaal onderdelen die je eigenlijk gewoon moet vervangen om in één klap van alle problemen af te zijn. Inderdaad, een elektronische restauratie.
Het is niet moeilijk om iemand uit te leggen dat een elektronische restauratie op termijn de allerbeste keuze is voor zowel gebruiker als apparaat. Door direct een dergelijke ingrijpende onderhoudsbeurt uit te voeren, worden alle zwakke punten van het apparaat in één keer aangepakt en opgelost. Het apparaat zal weer jarenlang uiterst betrouwbaar werken en de kans op storingen op korte termijn is vrijwel nihil. Dit geeft een fijne ervaring want het apparaat is weer uitermate betrouwbaar.
De tweede reden waarom een restauratie zinvol is, is omdat het algehele niveau van het apparaat weer met stukken omhoog vliegt. Het toestel verandert ineens weer in een zo goed als nieuw functionerend ding dat ook weer een heel stuk beter klinkt dan vóór de restauratie! De geluidskwaliteit gaat na een grote restauratie weer met sprongen vooruit. Voor versterkers en MFB boxen geldt letterlijk een wereld van verschil; de bas is weer een stuk steviger, de hoge en midden tonen zijn weer duidelijker en het lijkt alsof er een “waas” voor het geluid wegvalt.
Ik heb weinig tot geen verstand van auto’s, maar ik maak vaak vergelijkingen om het belang van een restauratie uit te leggen. Een oude Kever bij oma uit de schuur zal misschien wel rijden als je er benzine in gooit, maar na een grondige revisie loopt alles soepeler. De motor loopt regelmatiger, de auto trekt beter op, rijdt zuiniger en schakelt soepeler. Alles is goed op elkaar afgestemd en werkt in perfecte harmonie met elkaar. Hetzelfde geldt eigenlijk ook voor een gerestaureerd audio apparaat; de onderdelen zijn weer van goede kwaliteit en voldoen aan de specificaties; de fabrieksinstellingen zijn afgeregeld volgens de originele voorschriften, alle schakelaars zijn schoon en er zijn geen losse contacten of slechte solderingen. Alles is optimaal op elkaar afgestemd voor optimale weergave kwaliteit.
Natuurlijk, je komt ook wel eens gekke dingen tegen. Onze Philips apparatuur is gemiddeld tussen de 35 en 45 jaar oud en er is in het verleden vaak al eens aan gerepareerd. Soms met heel andere onderdelen dan er oorspronkelijk in horen. Soms kon een reparateur de storing niet oplossen en werd daarom een compleet deel van het circuit, bijvoorbeeld de MFB feedback, maar buiten spel gezet. In die gevallen is het zaak om alles weer origineel te maken; de toeters en bellen worden verwijderd en het circuit wordt hersteld zoals het ooit de fabriek heeft verlaten. En meestal blijkt, op een stom klein foutje na, dat alles weer helemaal werkt zoals het destijds bedoeld was. En dat geeft een leuk gevoel!
“Doe jij ook elco revisies?” Die vraag wordt regelmatig gesteld. Het vervangen van elco’s is inmiddels een bekende factor geworden bij het restaureren en optimaliseren van oude audio apparatuur. Het is echter beslist niet zo dat je met een handje elco’s klaar bent! Feit is dat de elco’s de meest gevoelige onderdelen zijn op het gebied van slijtage, maar er komt altijd meer bij kijken. Ieder apparaat heeft zijn zwakke punten en die beperken zich beslist niet alleen tot elco’s. In oude Philips MFB boxen en versterkers vervang ik ook altijd de instelpotmeters voor ruststroom en feedback level. De oude potmeters hebben een open constructie en raken behoorlijk vervuild waardoor nauwkeurig afregelen erg moeilijk is. Met nieuwe potmeters gaat dit veel beter en blijft de waarde ook na lange tijd veel stabieler.
Ook mechanische onderdelen zoals DIN chassisdelen en drukschakelaars vervang ik meestal. Schoonmaken duurt lang en heeft niet altijd een goed resultaat. Er zijn vrijwel altijd goede vervangende onderdelen te vinden, bijvoorbeeld in onze webshop waar we specifiek onderdelen aanbieden voor restauratie van Philips audio apparatuur.
Speciaal voor Black Friday 2018 zijn dit weekend alle elco revisie pakketten met 15% korting verkrijgbaar in de webshop. Heb je een bandrecorder, platenspeler of cassettedeck? Op alle snaren geven we dit weekend 10% korting!