Sinds de introductie van de High Fidelity apparatuur eind jaren zestig in het Philips audio assortiment zijn de luidsprekerboxen voorzien van de o zo kenmerkende jute luidsprekerdoeken. Het toegepaste doek was antraciet-zwart en had een zeer grove structuur waardoor de geluidsgolven amper weerstand zouden ondervinden. Verder was het ook nog eens betaalbaar en decoratief en sloot het prima aan bij de “aardse” inrichtingen van die tijd. Jute op de muur, kurk op de vloer, een tafelkleedje van macramé en welkom in het hipste huis van 1971!
Jute heeft oorspronkelijk een lichtbruine kleur, denk maar aan de zak van Sinterklaas. De zwarte kleur in het Philips luidsprekerdoek werd verkregen door het jute vooraf een kleurbad te geven. Doordat dit fabrieksmatig gebeurde bleef de vezelstructuur optimaal behouden. Helaas blijkt de kleurechtheid van het toegepaste verfbad – of van de jute – na dertig jaar niet meer zo overtuigend. Onder invloed van UV stralen (zonlicht) verbleken de zwarte frontjes tot een poepig lichtbruin dat enorm afsteekt bij de zwarte behuizing van onze MFB boxen, in plaats van er een elegant geheel mee te vormen. Ook zijn de kwetsbare doekjes het mikpunt van kleine beschadigingen door scherpe voorwerpen of verwarde huisdieren die de weg naar de krabpaal niet meer weten te vinden.
In de loop der tijd zijn er door diverse verzamelaars oplossingen gezocht (en gevonden) om de oude bruine doekjes weer een beetje op te lappen. We begonnen met insmeren met schoensmeer. Dit gaf een behoorlijk resultaat maar door de vette samenstelling van de schoensmeer ging de vezelige structuur van het jute volledig verloren en werd het een glad geweven geheel dat er totaal anders uitzag dan het oorspronkelijke harige matje. Een volgende oplossing werd – hoe origineel – een badje in textielverf. Dylon bleek een goed matchende kleur zwart te bieden en de afwasteiltjes waren niet aan te slepen. Helaas had ook het revitaliserende verfbadje nadelen; de volledig ondergedompelde frontjes van MFB boxen zogen zich in het badje verf lekker vol met water en werden vervolgens zo dik en uitgezet dat ze – zelfs na terug opdrogen – niet of moeilijk weer op hun plaats pasten. Een uitzondering hierop waren de frontjes van de 567 en de
545 die immers van kunststof waren gemaakt. Helaas was er dan weer een ander probleem want wie wil nou die mooie “removal of this part will disturb the characteristics” sticker aan de binnenkant van het 545 frontje kwijt? Niemand! Tja, dat is nu de wet van behoud van ellende… of niet?
Uiteindelijk werd de perfecte oplossing voor het kleuren van MFB frontjes gevonden in Marubu Fashion Spray, een textielverf in handige spuitflacon. Het frontje kan op een oude krant of stuk karton worden gelegd en één a tweemaal worden gespoten afhankelijk van de mate van verkleuring van het doek. Het resultaat is een mooi egaal zwart frontje waardoor de box er weer netjes als nieuw uit ziet.
Maar wat nu als het doek beschadigd is? Scheuren of stukken eruit door onhandigheid of ongedierte. Dan moet het doek echt vervangen worden en het is wel zo mooi om de authentieke look te behouden. In de MFBfreaks Webshop hebben we voor de meeste Philips boxen passende setjes luidsprekerdoek beschikbaar. Heb je dat eenmaal besteld? Laten we nu maar eens gaan zien hoe we dat spul erop krijgen…
Benodigdheden:
- Een setje luidsprekerdoek uit de Webshop
- Bison Tix (pot of tube, transparant heeft de voorkeur)
- Een scherp (stanley) hobbymes
- Een schaar
- Geduld en een vaste hand
- Deze pagina
Aan de slag!
Hierboven is op de foto’s duidelijk het kleurverschil te zien tussen een verbleekt origineel doek, een niet verbleekt origineel doek en het nieuwe vervangende doek. De verschillen tussen de laatste twee zijn minimaal!
We beginnen met het verwijderen van het oude doek van het houten frontje. Hoe eenvoudig dit gaat kan enorm verschillen, mogelijk heeft de fabriek tijdens de productie verschillende soorten lijm gebruikt. Ik heb al een frontje gedaan waarbij het doek heel erg moeilijk los ging, maar het frontje op de foto’s ging erg gemakkelijk. Na verwijderen van het doek is te zien dat het houten plankje zwart is geverfd; dit is waarschijnlijk gedaan omdat het jute redelijk doorschijnend is. Als tijdens het verwijderen van het oude jute veel van het houten frontje beschadigd wordt, is het wellicht slim om dit even opnieuw zwart te spuiten.
Na het verwijderen van het oude doek kan het houten frontje met Bison Tix worden ingesmeerd. Verdeel deze gel goed over het volledige oppervlak met behulp van een lijmkammetje. Zorg ervoor dat de lijmlaag niet te dik is anders zal het straks door het jute heen komen en dat blijf je zien. Wanneer het hele frontje is ingesmeerd, kun je het met de lijmkant op het nieuwe doekje leggen. Doe je dit voorzichtig dan kun je nog wat corrigeren zodat de lijntjes in het jute netjes recht komen te staan ten opzichte van de zijkanten van het frontje. Ligt alles goed, dan stevig aandrukken. Nu de voorkant vast zit, kunnen we verder gaan met
de randjes.
Breng ook een laagje Tix op de zijkant van het houten frontje aan en natuurlijk aan de achterkant. Door het jute strategisch in te knippen kan het optimaal in de juiste vorm om het frontje worden gevouwen. Bison Tix hecht direct erg goed dus na een keer goed aandrukken blijven ook de omgevouwen randjes netjes op hun plaats zitten. Geen klemmen of knijpers nodig dus!
Ook de kleine frontjes van een 541 zijn zo klaar. Om te zorgen dat je op de hoeken geen pluizige uitstekende draadjes krijgt, smeer je daar over de buitenkant wat Bison Tix met je vinger. Dan wordt het mooi glad en worden de ronde hoeken netjes gevolgd.
Nou, dat ziet er werkelijk als nieuw uit! Erg, erg netjes. Als het jute voor de luidsprekeropeningen nog een beetje bobbelt, kun je het frontje even boven de hete stoom van een waterkoker houden, het jute trekt dan mooi strak. Doe dat wel een dag nadat je aan het knutselen bent geweest, je weet dan zeker dat de lijm goed droog is.