Stel je eens voor… Een grote open plek in het bos; een kuil van tientallen meters doorsnede met aan één kant heuvelopwaarts geplaatste tribunes, geheel omringd door bomen. Een openluchttheater in een sprookjesachtige omgeving, waar op een doorsnee middag niets anders te horen is dan fluitende vogels en de wind die door de bomen ruist. Al deze kenmerken zijn van toepassing op het Lochemse openluchttheater, dat dit jaar 75 jaar bestaat. Op deze plek werd vroeger zand gewonnen uit de flank van de Paasberg en de plek werd als snel door kinderen als speelterrein ontdekt. Reeds in 1938 kreeg “de Zandkuil” de status van theater. In de loop der jaren heeft het openluchttheater van Lochem vele artiesten mogen verwelkomen. Het was zelfs de basis voor één van Nederlands grootste muziekfestivals: Lowlands.
Popmeeting
Lochem, mei 1968. De jaarlijkse dansmiddag die elk jaar met hemelvaart wordt georganiseerd, staat er weer aan te komen. Een onschuldig evenement waarbij een dixielandorkestje brave dansmuziek speelt en de jeugd wat heen en weer schuifelt – niet te dicht op elkaar natuurlijk. De zeventienjarige Joost Carlier vindt dat het tijd wordt om eens een frisse wind door de dansmiddag te laten waaien en klopt aan bij de organisatie – de hoofdonderwijzer van school. Onder het genot van een kopje thee en een plakje koek stellen Joost en zijn broer Paulus hun idee voor en de onderwijzer is snel overtuigd. “Nemen jullie het maar over, maar houd het netjes. Geen seks.” De eerste editie van het festival, met als hoofdact de nationale rockband Les Baroques en met kralenshops en draaiorgel, wordt met drieduizend in plaats van de verwachte duizend bezoekers direct een doorslaand succes. Kunstenaar Bennie Jolink is, als vriend van de zusjes van Joost Carlier, vanaf het begin betrokken bij het festival in Lochem. Hij ontwerpt de affiches en praat de boel aan elkaar. Daarnaast was hij “action painter”; hij smeet mensen vol met emmers verf in allerlei kleuren, rolde ze daarna over een doek heen en hing dat dan op. Later zouden ook de optredens van Jolink en zijn band Normaal zeer populair worden op het Lochemse Popfestival.
Deze “Popmeeting” is de eerste in een lange reeks zeer succesvolle muziekfestivals. Het jaarlijks terugkerende evenement trekt bezoekers uit het hele land en grote acts als The Clash, The Kinks, John Mayall, The Flying Burrito Brothers, Procol Harum en Fairport Convention bewaren bijzondere herinneringen aan hun concert en verblijf in het “mini-Woodstock” van de Achterhoek. John Mayall speelde Room to Move in een versie die hij met z’n toenmalige Amerikaanse begeleidingsband slechts één keer bracht. Van het optreden dat Slade deed in Lochem, met 30.000 toeschouwers, bestaan de meeste bootlegs aller tijden. Voor The Clash was de Achterhoek het laatste chaotische optreden in hun originele bezetting.
Legendarische momenten
Natuurlijk was het niet allemaal rozengeur en maneschijn; Carlier en de overige leden van de organisatie hadden ook tegenslagen te verwerken. Wat te denken van de vechtpartij tussen de Nederlandse bluesgiganten Rob Hoeke en Cuby & The Blizzards. Of het legendarische concert van Herman Brood, die tussen de bedrijven door (er zijn geluidsopnamen van) in 1979 al een rake toekomstvoorspelling deed met zijn kreet: When I do my suïcide for you. Eén van de bands die schitterde door afwezigheid is Thin Lizzy De band had geen zin in een concert maar incasseerde wel 75.000 gulden gage om vervolgens het podium af te laten keuren door de roadies. Een van de bands die wél kwam spelen op de Lochemse Popmeeting was de Golden Earring. Die pakte dan ook behoorlijk uit met een Quadrafonische geluidsinstallatie en spectaculaire lichteffecten. Zo spectaculair zelfs, dat bij het aanslaan van de eerste noot en het inschakelen van de verlichting direct half Lochem zonder stroom zat. Dát waren nog eens tijden!
Terug naar Lochem
Onder de titel ‘Terug Naar Lochem’ verschijnt september 2011 een box met 4 cd’s en een boek van 72 pagina’s. De uitgave is een nostalgische terugblik op het jaarlijks op Hemelvaartsdag gehouden Lochem Popfestival, dat plaatsvond van 1968 tot en met 1986. De cd’s bevatten unieke live-opnames en studiotracks van tientallen acts die op het festival optraden. Ze zijn thematisch ingedeeld in country-folk-blues, pop, rock-roots en bonus live materiaal. Er staan live-opnames op van onder meer The Stray Cats, Slade, Los Lobos, Bo Diddley, John Mayall, Big Country, Joe Ely, The Undertones, The Boomtown Rats. Van artiesten die optraden in de periode 1968-1978 en waarvan geen live-opnames werden gemaakt, staan bijzondere remasters of vrijwel vergeten hits, onder meer van Curved Air, Climax Blues Band, Robert Pete Williams, Procol Harum en Sonny Terry & Brownie McGhee. Ook zijn er 2 voordrachten te beluisteren van Johnny ‘the Selfkicker’ van Doorn. Het boek van 72 pagina’s bevat posters met een paar prachtige exemplaren van (toen nog beeldend kunstenaar) Ben Jolink; historische documenten, verhalen van onder meer Herman Brusselmans, Peter van Bruggen en Pat Gilbert en foto’s van Kees Tabak. De box is onder andere te bestellen via Bol.com of te koop bij Lochems historische boekhandel Lovink.
Lowlands
Langzaam maar zeker groeide het evenement uit zijn voegen en besloot de gemeente dat het niet meer verantwoord was om zoveel mensen bij elkaar te laten komen in het Lochemse openluchttheater. Jammer voor Carlier, die afscheid moest nemen van zijn geesteskind. Of toch niet? Carlier, inmiddels door de wol gewassen ervaringsdeskundige, richtte zijn evenementenbedrijf LOC7000 op; gespecialiseerd in facilitaire dienstverlening op grote evenementen. In samenwerking met concertorganisator MOJO verplaatste hij het jaarlijkse evenement naar Biddinghuizen. Eerder had hij de naam “A Flight to Lowlands Paradise” gekocht; dit was de naam van een muziekfstival dat in 1967 en 1968 was georganiseerd door kunstschilder Bunk Bessels in de Utrechtse Jaarbeurs. Onder deze nieuwe naam zouden LOC7000 en MOJO vanaf 1993 een jaarlijks terugkerend, driedaags muziekfestijn organiseren.
In augustus van dit jaar zal het twintigste Lowlands Paradise festival plaatsvinden. Net als alle voorgaande jaren zullen vele wereldberoemde artiesten een optreden geven. Dit jaar zijn onder andere Slayer, Nine Inch Nails, The Lumineers en Franz Ferdinand van de partij. Sinds enige jaren verzorgt 3FM een live uitzending van het gehele Lowlands Festival. In 2012 trok Lowlands 55.000 bezoekers. Die hadden nooit in dat Lochemse openluchttheater gepast…