De Philicorda, het huiskamerorgel waarmee Philips in de jaren zestig behoorlijk wat succes had. Het elektronische orgeltje is in diverse uitvoeringen gebouwd, waarvan de eerste generatie grotendeels met buizentechniek werd uitgevoerd. De oscillator schakelingen werkten met neonbuisjes en de losse versterker met luidsprekers was ook voorzien van buizen. Dat was best bijzonder en gaf deze Philicorda’s een heel eigen geluid. De latere serie Philicorda’s werd opgebouwd met halfgeleiders (transistoren) en kon dus ook een stuk compacter werden gemaakt. De luidsprekers verhuisden naar de klavierbehuizing en het orgeltje werd op een paar ranke metalen pootjes geplaatst. Vanwege de compactheid én het feit dat een Philicorda relatief betaalbaar was, was het orgeltje tamelijk populair bij kleinbehuisde gelovige gezinnen en ook kleinere parochies en kapellen schaften liever een Philicorda aan dan een groot duur Hammond orgel of een ander kolossaal geval. Tegenwoordig is de Philicorda, net als alles dat “vintage” is, behoorlijk populair bij indie- en rockbandjes. Onder andere de heren van Orgel Vreten zijn naast hun Hammonds aardig gesteld op het Eindhovense instrument.
Onlangs kwam ik in het bezit van een mooie, gave Philicorda GM752 die nog helemaal compleet is met poten en legplankje. Alleen het zwelpedaal en de originele plastic bladmuziekstandaard ontbreken nog, maar dat is niet erg. Het orgeltje is vrijwel onbeschadigd maar zowel van binnen als van buiten behoorlijk smerig. Een grote schoonmaakbeurt was daarom wel gewenst. Het grootste deel van de knoppen kraakte behoorlijk en ongeveer de helft van de toetsen gaf geen geluid. Tijd dus om het orgeltje eens open te maken en flink te gaan reinigen!
De Philicorda was goed geconserveerd in een dikke beschermlaag van nicotine die ik er dankzij de immer aanhoudende kracht van een fles DASTY en een tandenborstel prima van af kon poetsen.
Sticker met typenummer en serienummer. Mogelijk gebouwd in 1968 week 01. De Philicorda is zeer servicevriendelijk opgebouwd, een beetje gelijk aan de buizenradio’s (plano’s) uit de jaren zestig. Alles is hout en metaal en door het los draaien van slechts enkele schroeven kan het binnenwerk van de Philicorda eenvoudig worden “uitgekast”.
De interne opbouw van de Philicorda GM752 is eerlijk en ongecompliceerd. Achter het klavier zitten de drie grote printplaten met oscillators en frequentiedelers. Alles is opgebouwd met discrete onderdeeltjes; tientallen transistoren (BF195) en condensatoren. Het paneel boven het klavier bevat de schakelaars en draaiknoppen voor diverse functies, volume en balans. Die worden allemaal grondig gereinigd want ze kraken en maken slecht contact.
Het uitvallen van toetsen komt regelmatig voor bij Philicorda’s. Dit wordt veroorzaakt door vuile contacten aan de onderkant van de toetsen. Elke toets drukt een aantal koperen staafjes omlaag die contact maken met een lange rail geleidend materiaal. Zo ontstaat een matrix van signalen die naar de oscillatorprint worden geleid. Wanneer al die contacten goed gereinigd worden, functioneren ook alle toetsen weer probleemloos.
Mooi detail op de foto’s hierboven: de netaansluiting is voorbereid met een speciale “service stand” om de geopende Philicorda op de werktafel te kunnen testen. Het netsnoer met “morfstekker” wordt normaal aan de onderzijde van de Philicorda aangesloten maar kan ook aan de binnenkant op dezelfde plek worden geprikt. Geniaal bedacht!
Gelukkig had ik hulp, anders was het nooit gelukt!
Wat ontzettend leuk, dat ik in “music emotion” van September 2016, jaargang 12
Je artikel over de MFB luidsprekers en de “Philicorda” heb gelezen. Heb in de periode 1965 tot 1972 bij de Philips technische dienst in Apeldoorn aan de Soerenseweg gewerkt, en versterkers, recorders en Philicorda’s gerepareerd.
Heb jaren lang de zwarte stereo recorder ” 4408″ op zolder als versterker in gebruik gehad, maar als recorder ging het niet meer, de snaren, remblokjes en de tussenwielen die rubberen randen hadden, waren vergaan, en onderdelen waren
Niet meer te krijgen. Heb hem vorig jaar naar de kringloop gebracht! Helaas!
Beste FJ van Loon, hartelijk dank voor je leuke reactie. Als “jongeling” heb ik deze periode helaas zelf nooit meegemaakt maar ik geniet nu, vijftig jaar na dato, nog van al het moois dat Philips destijds heeft ontwikkeld en geproduceerd. Wat betreft de N4408 bandrecorder, hiervoor kan ik alle snaren, het rubber spoelwiel én de remschoentjes nieuw leveren! Mocht je dus nog eens een exemplaar tegen het lijf lopen, kan hij alsnog in de herkansing. – Thomas.
Naar aanleiding van de berichten en foto’s van de Philicorda kan ik u vertellen wat er gebeurde in de korte periode 1961-1964 dat ik bij Philips werkte bij het AT-lab van de HIG RGT, gebouw SL5.
Op complex Strijp werkte een HTS-er die bij de poortcontrole betrapt werd op diefstal van een tas vol electronicacomponenten.
Vervolgens werd door de bewakingsdienst huiszoeking gedaan en trof men een grote hoeveelheid gestolen componenten aan. De knaap was bezig om daarvan een orgel te bouwen!
Normaal zou dit ontslag op staande voet betekenen. Maar de directie was niet gek en zag er wel wat in!
De knaap mocht blijven en kreeg de opdracht om een orgel te ontwerpen dat vervolgens in productie werd genomen!
En zo is het gekomen.
Beste Roelof, hartelijk dank voor het delen van deze schitterende anekdote! Dat heeft Philips heel sportief opgelost en er uiteindelijk ook nog een schitterend product aan over gehouden. Je weet niet wellicht de naam van deze persoon, die de grondlegger is geweest voor de Philicorda? – Thomas.
Helaas weet ik geen naam.
Als broekie van 16-18 jaar werd mij wel vaak gevraagd of ik die of die ook kende, want die werkte ook bij Philips.
Maar aangezien er toen 80000 werknemers waren wereldwijd, moest ik het antwoord schuldig blijven.